Üretim Tesislerinde Enerji Tasarrufu İçin Uygulanabilecek Tedbirler
Üretim tesislerinde enerji verimliliği konusunun önemi her zaman göz önünde olsa da bazı
durumlarda bazı tasarruf fırsatlarının gözden kaçtığına sıklıkla şahit olmaktayız. Doğru bir
enerji izleme sistemi kurulumu ve büyük veri analizleri ile enerji tasarrufu yaparak önemli
kazançlar sağlamak son derece kolaydır. Farklı üretim firmalarının sektöre göre enerji tüketim
dağılımları değişkenlik gösterse de binlerce noktadan alınan veriler ile tüm sektörlerde geçerli
olabilecek bazı noktaları aşağıdaki gibi özetledik:
- Enerji faturalarının doğrulanması
Sayaçların arızalanması ya da başka teknik problemlerden ötürü zaman zaman hatalı
faturalar oluşabilmektedir. Faturayı doğrulayacak referans bir sistemin bulunması bu
tip karışıklıkların anında tespitini sağlayarak yüksek faturaların önlenmesinde etkili
olacaktır.
- Reaktif enerji tüketimi ve kompanzasyonunun kontrol altına alınması
Reaktif enerji tüketim oranının ilgili yönetmelikteki limitleri aşması halinde reaktif
tüketim cezası ile karşılaşılmaktadır. Doğru bir şekilde kompanzasyon uygulaması
yapılmadığı takdirde bu tutarlar oldukça yüksek rakamlara ulaşabilmektedir.
Kompanzasyon sistemi kurulsa dahi reaktif tüketimlerin gerçek zamanlı izlenmesi çok
önemlidir. Zira sisteme eklenen yeni makine ve ekipmanlar ilgili tesisin reaktif
tüketim karekteristiğini değiştirebilir, aynı zamanda kompanzasyon panosunun
kontaktörünün yapışması veya kapasitörlerin arızalanması gibi durumlarda reaktif
ceza ile karşılaşılabilmektedir.
- İklimlendirme, aydınlatma, üretim makineleri için tüketimlerin ayrı ayrı ölçülmesi ve
analizi
Tesisin toplam enerji tüketiminin ölçülmesi genel bir kontrol sağlanması ve reaktif
tüketimin kontrol altına alınması açısından önemli olsa da her bir alt birimin
tüketimleri izlenmeden somut tasarruf noktaları yakalamak oldukça güçtür. Örneğin
sadece toplam tüketimin izlenmesi ile aydınlatmanın gündüz açık bırakıldığını tespit
etmek son derece zordur. Bu nedenle aydınlatma, iklimlendirme ve üretime harcanan
enerji ayrı ayrı ölçülmelidir. Hatta üretim için de hat bazlı ve makine bazlı izleme
yapılması da son derece faydalı olacaktır. Bu detayda bir izleme yapılması durumunda
problem tespiti son derece kolay olacaktır, örneğin normal şartlar altında 300-400
Amper seviyesinde akım çeken bir makinenin bakımsızlıktan veya arıza sebebiyle 500
Amper seviyesine gelmesi kolaylıkla tespit edilerek hem fazla tüketim engellenmiş
olur hem de makineye gerekli bakım uygulanarak üretim kaybı önlenmiş olur.
- Yük profilinin çıkarılarak en uygun elektrik tarifesinin seçimi
Yük profilinin birkaç aylık izleme ile çıkarılması tesis için en doğru tarifenin
seçilmesini sağlayarak tasarruf edilmesinin önünü açacaktır. Enerji dağıtım şirketleri
ile yük profillerinin paylaşılması firmaların özel fiyat teklifleri sunmasını da
sağlayabilmektedir.
- Makineler üretim yapmıyorken standby tüketimlerinin belirlenmesi ve kapalı
kalmalarının sağlanması
Birçok makine standby durumundayken yüksek miktarda enerji tüketmektedir. Sadece
idari tedbirler ve kişi insiyatifleriyle bu makinelerin kapalı tutulması mümkün
olmamakta bu da enerji faturaların yansımaktadır. Trio Mobil'in makinelere özel
geliştirdiği düşük maliyet ve yüksek etkinliğe sahip Lite Analizör donanımı ile
makinelerin üretim ve standby durumundaki yük profilleri çıkarılarak belirlenen
sürenin üzerinde standby'da kalması engellenebilir. Aynı zamanda makinenin üretim
esnasındaki akım seviyelerinin anormal şekilde artması durumunda da bildirim
alınarak hem fazla tüketim önlenir hem de üretim kesintisine neden olacak arızalar
ortaya çıkmadan tespit edilir.
- İklimlendirme (Isıtıcı - soğutucu) sistemlerin tüketimlerinin izlenmesi ve mesai
dışında kapalı kalmalarının sağlanması
İklimlendirme sistemleri tesislerin enerji tüketiminde önemli bir paya sahiptir. Tesisin
yapısına ve mevsimsel koşullara göre tüketimdeki payı %30-40 seviyesine kadar
çıkabilmektedir. Yüksek enerji verimliliğine sahip bir sistem kullanılsa dahi kullanım
tabanlı enerji kayıplarına çok sık rastlanılmaktadır. Mesai saatleri dışında sistemlerin
açık bırakılması, sistemlere gereğinden sıcak ya da soğuk set değerlerinin girilmesi
veya ortamda çalışan kimse olmadığı halde iklimlendirme sistemlerinin açık kalması
en sık rastlanılan enerji kayıpları arasındadır. İklimlendirme sisteminin enerji
tüketiminin izlenmesi ile belirlenen mesai saatleri dışında tüketimin belirlenen
seviyelerin üzerinde olması durumunda anlık bildirimlerle haberdar olunabilir. Trio
Mobil'in sunmuş olduğu görsel raporlama araçlarıyla bu tip tasarruf fırsatlarını kısa
sürede analiz etmek mümkündür.
- Aydınlatma sistemlerinin gün ışığı varken kapalı kalmasının sağlanması
Aydınlatma sistemlerinde LED teknolojisinin kullanılması enerji verimliliği açısından
önemli bir gereksinimdir. Fakat hangi aydınlatma teknolojisi kullanılırsa kullanılsın
işletme kurallarına uygun olarak aydınlatmanın açılıp kapanması enerji tasarrufu için
oldukça önemlidir. Aydınlatmanın gün ışığı olduğu halde açık bırakılması, yemek
molası ve diğer molalarda çalışan bulunmadığı halde kapatılmaması enerji kaybına
sebep olmaktadır. Trio Mobil alarm ve kural yönetim modülü ile zaman bazlı tüketim
limitleri belirlenerek gereksiz kullanımlar kolayca tespit edilebilir.
- Düzenli bakımlar uygulanarak, motor ve pompa verimliliklerinin izlenmesi ve gerekli
düzenlemelerin yapılması
Birçok fabrikada sürekli çalışan motor ve pompalar düşük güce sahip olsa dahi sürekli
çalıştıkları için yüksek enerji tüketimine neden olmaktadır. Elektrik motoları ve
pompaların enerji tüketimlerinin ayrı ayrı ölçülmesi hem farklı marka ve modellerin
katalog verisi dışında gerçek kullanımdaki tüketimlerini saptamak açısından hem de
bakımsızlık veya arıza kaynaklı yüksek tüketimlerin hızlı bir şekilde tespit
edilebilmesi için son derece önemlidir.
- Soğuk hava depolarının kapılarının uzun süre açık kalmasının önlenmesi
Gıda, ilaç ve kimyasallar üretimi yapılan tesislerde soğuk hava depolarının kullanımı
oldukça yaygındır. 7-24 çalışan bu sistemlerin enerji tüketimindeki payı son derece
yüksek olabilmektedir. Trio Mobil IoT Platformu ile soğuk hava depolarının enerji
sarfiyatı, sıcaklık değerleri ve kapı durumunun dijital olarak izlenebilmektedir. Kapı
durumunun izlenmesi ile yükleme ve boşaltma durumunda kapının gereğinden fazla
açık bırakılarak soğuk odanın sıcaklığının artması ve tekrar soğutma için harcanacak
yüksek miktardaki enerjiden tasarruf edilebilir.
- Güneş enerjisinden enerji üretimi sağlayan güneş panellerinin kurulması
Ülkemiz güneş enerjisi bakımından son derece zengin bir coğrafyada bulunmaktadır.
Son yıllarda gelişen teknoloji ile verimliliği artan ve maliyetleri düşen güneş panelleri
sanayi kuruluşları için hem düşük maliyetli hem de sıfır emisyonlu enerji kaynağı
oluşturmaktadır. Yatırım geri dönüş sürelerinin tesisin bulunduğu bölgeye göre 4-6 yıl
arasında olduğu düşünüldüğünde böyle bir yatırımın son derece isabetli olacağı
görülmektedir. Trio Mobil IoT Platformu'na entegre ölçüm sistemleri tüketimin yanı
sıra enerji üretim miktarlarını da kontrol altına alarak analiz etmenize olanak tanır.